Istanboel Dansende Derwisjen Turkije
Istanboel Dansende Derwisjen Turkije – DANSENDE DERWISJEN IN ISTANBUL Fatih Silivrikapı, Sehremini
ISTANBUL DERVISH CEREMONY
Dansende derwisjen op weg naar Allah
The Contemporary Lovers of Mevlana, een muzikaal ensemble met dansende derwisjen, is dit jaar een van de topattracties van Musica Sacra. Opgezweept door de muziek wervelen ze naar een trance die hen in contact moet brengen met Allah. Zuiderlucht zocht ze op in Istanbul. “Ego is met afstand het smerigste woord.”
Dansende derwisjen op weg naar Allah
Soms klakt Sevtap D met haar tong als ze de naam van haar spiritueel leider Hasan Dede heeft uitgesproken. Die naam ontlokt steeds opnieuw een geëxalteerde glimlach op haar gezicht. I love him zegt ze vaak midden in een zin, alsof ze nog steeds niet kan geloven dat het waar is, dat hij bestaat. Sevtap is een van de dansende derwisjen in The Contemporary Lovers of Mevlana, een ensemble van dansers en muzikanten die behoren tot de soefi’s, een mystieke broederschap binnen de islam.
Straks zal Sevtap dansen, in de rondte wervelen tussen andere derwisjen (van oorsprong islamitische bedelmonniken) tijdens de sema, de ceremonie die elke donderdag in een cultureel centrum in de wijk Fatih van het oude Istanbul, aan de Europese zijde van de Bosporus, wordt gehouden. Maar eerst, terwijl we te voet tal van levendige woonwijkjes van Istanbul doorkruisen, spreekt ze honderduit over Hasan Dede, de spiritueel leider die in 1935 in Skopje werd geboren en die het rode schaapsvel van The Exalted Mevlana (de Verheven Mevlana, de stichter van de soefi-orde) heeft gekregen.
Sevtap Demirtaş (Istanbul, 1963) is blond, innemend en goedlachs. Ze vertelt hoe lang ze op zoek was naar de juiste spiritualiteit in haar leven. Ze werkte voor de televisie in Izmir toen ze op het pad kwam van Hasan Dede. Die spoorde haar aan zich bij de groep te voegen en de hectische mediawereld te verruilen voor een zinvoller bestaan. Nu reist ze al jaren door Turkije met projecten voor blinden. Dat The Contemporary Lovers of Mevlana dit jaar een uitnodiging hebben gekregen voor Musica Sacra in Maastricht heeft buiten de mystieke en muzikale kwaliteiten van de groep ongetwijfeld ook van doen met de in moslimkringen ongebruikelijke mix van mannen en vrouwen. Er is geen enkele andere groep derwisjen ter wereld waarin zowel mannen als vrouwen hun rondjes draaien. Die gelijkwaardigheid zit ook verborgen in het thema van Musica Sacra dit jaar: ‘Man en vrouw schiep Hij hen’.
De bedoeling van de sema, de ceremonie, is rechtstreeks in contact te komen met Allah. Is dat niet ingewikkeld, mannen en vrouwen samen dansend terwijl opperste concentratie is geboden? “Hoe kun je met Hem in contact komen als je de buitenwereld tot je door laat dringen?”, kaatst Sevtap. “Als je dat overkomt, ben je niet klaar als derwisj. Het kan zelfs gevaarlijk zijn als je ego opspeelt tijdens het dansen. Je kunt je evenwicht verliezen of je kleed kan tussen je benen raken waardoor je kunt vallen. De sema is geen dans. Het is een spirituele verbintenis met God. Daarvoor moet je geest helder en leeg zijn.” Ego is met afstand het smerigste woord dat ze kent.
We hebben er een stevige wandeling opzitten wanneer Sevtap wijst naar een laag gebouwtje met een groen dak. Hier komen twee keer per week de volgelingen van Mevlana en Hasan Dede bijeen voor een avondvullend programma. Dede zet dan de filosofie uiteen van de Afghaanse mysticus Mevlana (1207-1273), een man met opmerkelijk liberale, tolerante opvattingen aangaande sociale gelijkheid en intellectuele vrijheid. Sober leven en naastenliefde zijn de kernpunten van zijn leer.
Sevtap is opgetogen dat ik aanstonds mijn opwachting zal maken bij haar goeroe. De avond ervoor hebben we kennis gemaakt op een terras in Sultanahmet, de wijk waar de Haya Sofia en de Blauwe Moskee liggen. Daar vertelde ze het gevoel te hebben in een wasmachineprogramma van Hasan Dede terecht te zijn gekomen. “Hij heeft me schoongewassen”, waarmee ze in bedekte termen verwijst naar de kennelijk ruige jaren die daaraan vooraf gingen. “Hij is mijn binnenkant, hij onderricht me en brengt me naar, tja naar wat, daar ben ik nog niet achter.”
Op mijn verzoek brengt ze me naar Dede, voor aanvang van de wekelijkse ceremonie die plaatsvindt in het Silivrikapi Centrum, een soort parochiehuis in de wijk Fatih. Drie portretten hangen er prominent aan de muur: links dat van Mustafa Kemal Atatürk, de grondlegger van het moderne Turkije, de deugd Mevlana in het midden en rechts imam Ali, neef en opvolger van de profeet Mohammed. Onder de heilige trojka zit Hasan Dede op een matje te babbelen met een buurman. Zijn vrouw zit een paar meter van hem af. Zo’n tachtig bezoekers, vooral moderne veertigers in goeden doen, zitten op de grond in afwachting van wat komen gaat. Mannen links, vrouwen rechts, net als vroeger in de katholieke kerk. Dede is casual gekleed in een witte blouse en een zwarte pantalon. Zijn haar is wit, hij heeft een kwetsuur aan een ooglid. Hij neemt me gereserveerd maar niet onvriendelijk op en wenst onmiddellijk bevraagd te worden. “Wat wil hij leren?”, kaatst hij via Sevtap, die vertaalt. De situatie is niet ideaal te noemen. Door de wandeling en de hitte in de ruimte gutst het zweet over mijn gezicht, terwijl Dede er op eigen initiatief een publiek interview van maakt.
Waarom is dit de enige derwisjgroep die mannen en vrouwen samen laat dansen? “Wij discrimineren niet. De ziel van mannen en vrouwen is niet verschillend. We zijn niet meer dan vrijwilligers die het pad van de Verheven Mevlana volgen. Tijdens de sema roepen we Allah met ons hart. Als de derwisjen Allah niet roepen, zullen ze duizelig worden en vallen.”
Het derwisjdansen is in toenemende mate een toeristenattractie aan het worden. In Istanbul zie je al dansende derwisjen die terrasbezoekers plezieren, bij wijze van folklore. Sevtap en Dede wensen er niet op in te gaan, ze concentreren zich liever op hun eigen ding. Dede neemt de tijd om uit te leggen dat de sema barst van de symboliek. De kleinste bewegingen van bijvoorbeeld de handen zijn al betekenisvol. Door de ene hand omhoog te houden en de andere omlaag worden de derwisjen een schakel tussen hemel en aarde. Met het draaien zelf, het wervelen, toont de derwisj zich aan alle kanten voor Allah. “De muziek die erbij hoort is voedsel voor de ziel”, zegt Dede. Soms is de begeleiding heel basaal en wordt alleen maar de ney gebruikt, een blaasinstrument dat nooit ontbreekt in Turkse religieuze muziek. Tijdens de Musica Sacra-voorstelling in Maastricht komen de Modern Lovers of Mevlana met acht derwisjen en zeven muzikanten/zangers. Sevtap behoort dit keer niet tot de uitverkorenen en Dede komt evenmin over. Juist in het Musica Sacra-weekend is een belangrijk moslimfeest.
Dede wil beginnen met de dienst, die ruim twee uur zal duren. Daarna pas maken de derwisjen hun opwachting op de cirkelvormige dansvloer voor de sema, de ceremonie die een klein uur in beslag neemt. De dansers komen op in zwarte mantels. Ook Hasan Dede heeft een metamorfose ondergaan, hij draagt een lange zwarte jas, om zijn hoofd is een sjaal gedraaid. Hij neemt de plechtige honneurs waar.
Wanneer de derwisjen zich van hun mantels hebben ontdaan en zich tonen in smetteloos wit – symbool voor de vernietiging van het ego – stellen ze zich op voor Dede. Een voor een knikt hij hen toe, alsof hij ze een mentaal zetje meegeeft waardoor ze gaan draaien, eerst langzaam alsof ze een ritme moeten vinden. Om hun eigen as draaien ze met gekruiste armen en steeds binnen de cirkelvormige dansvloer onder begeleiding van zang en traditionele religieuze muziek. De derwisjen draaien sneller en sneller, lijken op weg te zijn naar een trance waarbij ze hun armen soms ten hemel heffen. Totdat de ney, de fluit, hen tot de orde roept en ze zich weer langzaam terugtrekken in hun mantels en aarden door op de grond te gaan zitten. De ogen blijven gesloten, de concentratie diep.
Dede wekt de indruk alles in de peiling te hebben en verlaat de vloer als eerste. Daarna nemen de derwisjen alle tijd van de wereld om ritueel afscheid te nemen van de plek waar ze hun God zo-even hebben ontmoet. Na afloop komt Dede als eerste uit de coulissen, in zijn alledaagse kloffie. Hij sluit zich aan bij de mannen alsof-ie one of the guys is, frommelt zijn horloge uit zijn broekzak en schuift het terug over zijn pols alsof hij aan wil geven dat hij weer bij de tijd is.
Wanneer Sevtap me tegen middernacht afzet bij de tramhalte, zeg ik dat ik dat een mooi beeld vond. Ze klakt niet met haar tong. Hasan Dede is allesbehalve one of the guys.
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door reisbemiddeling van Business Event Travel Herten, www.businesseventtravel.nl
The Contemporary Lovers of Mevlana. Op 18/9 en 19/9 om 23.30 en 00.30 uur in AINSI Maastricht.
Sevtap Demirtaş in trance: “Hij brengt me naar, tja naar wat, daar ben ik nog niet achter.” foto Zuiderlucht
The Contemporary Lovers of Mevlana rondom hun leider Hasan Dede. “De muziek die erbij hoort is voedsel voor de ziel.” foto Contemporary Lovers of Mevlana
zl-9-september-2009-musica-sacra4 september 2009EH
The ceremony is in a real monastery on Thursday evenings at 20:30 with Zikr – Meditation
How can one participate?
You can make reservations from here ( online ), you can e-mail us or you can visit our culture center in advanced and make your reservation in person. Here are our details ;
LOCATION of our Ticket Office in Sultanahmet:
https://goo.gl/maps/uXuyRmELZsx
Contact People : Mr. Alp
( Phone/Whatsapp : +90 544 220 10 22 / +90 212 527 68 59 )
Istanbul Dervish Ceremony – Les Arts Turcs / Culture Center
Alemdar Mh. Incili Çavus St.
No: 19 Floor : 3 (Behind The Underground Cistern)
Sultanahmet 34400
Istanbul, Turkey
Insider-gids voor de Whirling Derwisjen Show in Istanbul,Turkey , inclusief showdagen, waar tickets te kopen, wat te verwachten van uw bezoek. Geniet van een muzikaal repertoire met wervelende derwisjen, en volg de mystieke dans die de Istanbul.Istanboel.Turkije. Istanbul bewonderen in het Hodjepasha Cultureel Centrum.
Dansende derwisjen in Hodjapasha,Istanbul,Sultanahmet,Konya. Istanboel.Turkije.Turkey.Fatih,Whirling Dervishs in Istanbul.Whirling Dervishes
Istanbul: originele wervelende derwisjceremonie. De Derwisjen van Istanbul. Dansende derwisjen.
Istanboel dansende derwisjen Turkije -DANSENDE DERWISJEN IN ISTANBUL. Dansende derwisjen in Hodjapasha. De Derwisjen van Istanbul.
Groep dansende derwisjen in Istanbul. Wervelende derwisjen show Istanbul (2023.2024.2025.2026 Gids met Tickets)